Như thường lệ, 9h tối thứ 3, anh ta ngồi trước màn hình máy tính với biểu đồ “cậu Vàng” trước mặt, ánh sáng xanh lạnh lẽo hắt lên khuôn mặt đầy phấn khích. Tim anh ta đập theo từng nhịp đi lên của giá Vàng.
Mọi thứ đang diễn ra đúng như anh ta tính toán, anh ta có 3 vị thế ở 3 điểm khác nhau trong một vùng tích lũy nhỏ dưới đáy. Xu hướng tăng được xác nhận và biểu đồ Point and Figure cho thấy biên giá tăng vẫn còn dài – một cú trade hoàn hảo.
Anh ta không chốt một phần lợi nhuận theo như kế hoạch mà dời stop loss về điểm hòa vốn của từng lệnh rồi tắt máy đi ngủ.
Sáng hôm sau ngủ dậy, tài khoản của anh ta tăng nhẹ và rồi nhân gần 3 lần vào buổi tối ngày hôm đó với rủi ro 3% mỗi lệnh. Giá Vàng tăng đúng như anh ta dự liệu.
“Anh ta nghĩ mình là một thiên tài.”
Và rồi, anh ta nghĩ mình phải làm một cú trade để đời.
Anh ta nghĩ: “Đừng chốt lời,… giá còn lên nữa. Xu hướng tăng vẫn còn mà,…”.
Một nhịp tăng nữa rồi thêm một nhịp tăng nữa, con số trong tài khoản tiếp tục nhảy vọt. Sự tự mãn lan tỏa trong huyết quản, anh ta bắt đầu tin rằng mình đã nắm được quy luật của thị trường.
Nhưng rồi đến ngày thứ 6 vào đầu giờ chiều, thị trường giảm một cú đau điếng sau tin Trung Quốc tạm dừng mua Vàng.
“Giá bắt đầu giảm. Không sao đâu, chỉ là điều chỉnh.”
“Giá giảm sâu hơn. Bình tĩnh, thị trường luôn có sóng hồi.”
“Giá lao dốc theo từng phút một. Không thể nào!”
Anh ta không tin vào mắt mình khi nhìn thấy những khoản lợi nhuận vừa mới đó thôi nhưng giờ đều đã bị cắt lỗ.
Chỉ mới vài tiếng trước, anh ta còn đang nghĩ mình là một thiên tài.
Giờ đây, giá Vàng đang rơi y như chính cảm xúc trong lòng của anh ta vậy.
Trong khoảnh khắc đó, anh ta nhận ra một sự thật phũ phàng: “Thứ duy nhất anh ta thực sự nắm giữ trước đó không phải là lợi nhuận mà là sự ảo tưởng về bản thân mình”.
Từ suy nghĩ về một thiên tài, anh ta bỗng hóa thành con lừa ngu ngốc,…
Câu chuyện trên đây hoàn toàn có thật và chắc hẳn các bạn cũng có thể mường tượng được nhân vật chính trong câu chuyện này là ai rồi.
Vâng, đó chính là tôi. Giai đoạn ngày 4 đến ngày 7.6.2024.
Một kèo buy Vàng được lên kế hoạch cẩn thận, chi tiết và được thực hiện gần như hoàn hảo. Để rồi vì lòng tham đã phá hỏng tất cả.
Có bao giờ trong sự nghiệp Trading của mình, các bạn cũng gặp phải trường hợp tương tự không?
Điều tồi tệ nhất không phải là mất tiền, mất đi những khoản lợi nhuận trước đó mà là cảm giác mất kiểm soát bản thân.
Mọi thứ là hoàn hảo, chỉ sai ở một chỗ. Tôi đã không làm như kế hoạch, như mình thường làm mỗi lệnh: đó là chốt lợi nhuận từng phần để dù thị trường không như tính toán thì chắc chắn kèo đó tôi vẫn có rất nhiều lợi nhuận.
Từ lòng tham sẽ biến thành nỗi sợ hãi và kéo ta từ hưng phấn thành một kẻ mất kiểm soát, một kẻ ngu ngốc.
Lòng tham, tiếng gọi của cám dỗ
Trong thần thoại Hy Lạp, những nàng tiên cá Siren là những sinh vật nửa người với cái đuôi cá, là biểu tượng của sự cám dỗ chết người. Vũ khí của chúng là giọng hát mê hoặc, một giai điệu ngọt ngào đến mức ngay cả những thủy thủ dạn dày sóng gió nhất cũng không thể cưỡng lại.
Truyền thuyết kể rằng, mỗi khi con tàu tiến gần đến vùng biển nơi Siren ngự trị, tiếng hát sẽ ngân vang, len lỏi qua từng cơn gió biển, mơn trớn tâm trí những thủy thủ trên tàu. Ban đầu, đó chỉ là lời mời gọi dịu dàng, một giai điệu quen thuộc gợi lên những giấc mộng đẹp đẽ. Nhưng càng lắng nghe, thủy thủ càng đắm chìm, càng thôi thúc họ rẽ lái về phía nguồn âm thanh mà chẳng hề nhận ra rằng những tảng đá sắc nhọn đang chực chờ ở phía trước.
Những con tàu bị cuốn theo tiếng hát, cứ thế lao thẳng vào vách đá và tan vỡ, còn những anh chàng thủy thủ sẽ bỏ mạng dưới biển khơi sâu thẳm.
Những con sóng chẳng thể gào thét cảnh báo bởi chính con người đã tự nguyện dấn thân vào cái bẫy của dục vọng.
Và trong Trading, lòng tham vận hành không khác gì giọng hát của Siren. Nó bắt đầu từ những lời thì thầm tận sâu trong bản ngã của họ: “Hãy giữ lệnh này thêm chút nữa, giá sẽ còn tăng mà,…”.
Rồi dần dần, nó cuốn bạn vào một điệu nhạc mê hoặc, khiến bạn quên đi những nguyên tắc, những kế hoạch và rồi biến đó thành những bài học xương máu.
Chỉ đến khi tài khoản của bạn như đâm sầm vào đá, bạn mới nhận ra rằng mình đã bị dẫn dắt không phải bởi lý trí mà bởi một ảo tưởng ngọt ngào do chính bản thân đã tự nguyện tin vào.
Khi bạn có một cú trade thắng lớn, cảm giác hưng phấn trào dâng. Dopamine trong não bộ bùng nổ, thị trường bỗng nhiên trở thành một mảnh đất màu mỡ vô tận, nơi bạn chỉ cần click chuột để download tiền về,… và thế là bạn quên hết đi rủi ro, không giữ những nguyên tắc của bản thân.
Rất có thể bạn sẽ tiếp tục lao vào những lệnh lớn hơn, mạo hiểm hơn và tin rằng cuộc đời mình sẽ lên hương.
Nhưng thị trường sẽ không bao giờ vận hành theo kỳ vọng của bạn. Đến một lúc nào đó, sự hưng phấn ấy sẽ biến thành ảo tưởng và ảo tưởng đó sẽ biến thành những sai lầm chết người.
Thị trường vốn dĩ không có khả năng làm hại chúng ta, chính lòng tham đã hại chúng ta. Và đôi khi, chiến thắng không phải là những cú trade thắng lớn mà là những lần bạn đủ tỉnh táo để biết đủ, biết khi nào nên dừng lại.
Nỗi sợ hãi, xiềng xích trong vô thức
Nếu lòng tham là tiếng gọi của Siren thì nỗi sợ hãi lại là xiềng xích trong vô thức.
Nó lặng lẽ len lỏi vào tâm trí của mỗi Trader, bẻ gãy ý chí của họ ngay cả trước khi thị trường kịp làm điều đó. Nỗi sợ hãi không ập đến dữ dội hay gào thét. Nó chỉ nhẹ nhàng gieo vào tâm trí một chút hoài nghi, một chút dè chừng và rồi từng chút một, nó lớn dần, giam cầm bạn trong chính nỗi ám ảnh của mình.
Bạn đã từng thua lỗ và những ký ức đó không dễ dàng phai nhạt. Bạn bắt đầu nhìn thị trường không phải là một sân chơi đầy cơ hội mà như một nơi đầy rẫy những nguy cơ tiềm ẩn. Mỗi con sóng trên biểu đồ không còn là nhịp điệu của dòng tiền mà là những đợt tấn công bạn, tấn công tâm trí của bạn và có thể cuốn trôi tài khoản của bạn mỗi khi bạn mở giao dịch.
Đứng trước một setup giao dịch, khi mà mọi tín hiệu đều ủng hộ nhưng khi ngón tay chạm vào con chuột, bạn khựng lại. Một giọng nói vang lên trong đầu, nhẹ nhàng và dai dẳng:
“Liệu lần này có khác không? Mình đã sai quá nhiều lần rồi,…”
Bạn chờ đợi, tìm kiếm thêm một dấu hiệu xác nhận, một chút chắc chắn hơn để rồi lại vuột mất một cơ hội lớn. Và khi thời điểm tốt nhất để giao dịch đã trôi qua, bạn lại lo sợ mất cơ hội này và thực hiện giao dịch ở một mức giá tồi tệ đối với hệ thống giao dịch của bạn.
Nó tồi tệ bởi mức Risk Reward kỳ vọng cho vị thế này không đủ lớn để bạn có lãi trong dài hạn. Và hơn thế, đó là việc bạn đã hoàn toàn mất niềm tin vào bản thân.
Khi đó, tất cả những gì xảy ra trong tâm trí bạn là sự tiếc nuối, sự giận dữ – không phải với thị trường mà với chính mình.
Nỗi sợ hãi không chỉ khiến bạn bỏ lỡ những cơ hội tiềm năng, nó còn phá hủy sự tự tin của bạn khi giao dịch. Và khi giao dịch với tâm trạng như vậy, bạn sẽ dễ dàng rơi vào vòng xoáy ám ảnh: sợ mất lợi nhuận nên đóng lệnh quá sớm hoặc sợ thua lỗ nên liên tục nhìn vào biểu đồ và có những quyết định thiếu tỉnh táo.
Bạn không còn giao dịch vì đó là cơ hội tiềm năng, bạn giao dịch chỉ để tránh thua lỗ. Nhưng, khi nỗi sợ kiểm soát – bạn luôn là người thua lỗ.
Trớ trêu thay, việc tìm kiếm sự chắc chắn trong nỗi sợ sẽ càng làm bạn mất kiểm soát. Bạn nghĩ mình đang thận trọng nhưng thực ra, bạn đang để thị trường thao túng mình theo cách tàn nhẫn nhất. Bạn tin rằng đợi thêm một chút nữa sẽ giúp bạn an toàn hơn, nhưng trong trading, sự chắc chắn không tồn tại.
Lúc này, việc tốt nhất bạn nên làm là tránh xa thị trường và tìm cách để bản thân được trở về trạng thái cân bằng trước khi tiếp tục trở lại.
Để trở thành một Trader giỏi rất khó và ít người làm được. Một Trader giỏi luôn hiểu rằng Trading không phải trò chơi đúng – sai mà là cuộc chơi của xác suất, tâm lý và kỷ luật.
Một lệnh thắng lớn không làm nên một Trader thành công và một lệnh thua không định nghĩa đó là Trader thất bại. Thị trường không quan tâm đến cảm xúc của bất kỳ ai, và cũng chỉ có bạn mới có thể kiểm soát cảm xúc của mình, kiểm soát cách mình phản ứng với thị trường.
Vòng xoáy của lòng tham và nỗi sợ hãi
Lòng tham và nỗi sợ hãi không tách biệt, chúng nuôi dưỡng lẫn nhau và tạo thành vòng xoáy cảm xúc giam cầm những Traders thiếu kỷ luật. Khi có lợi nhuận, lòng tham trỗi dậy. Khi thua lỗ, bạn hoảng loạn và vùng vẫy trong nỗi sợ hãi.
Nó như một vòng xoáy cứ thế lặp đi lặp lại và hầu hết Traders thất bại không phải vì thiếu kiến thức mà vì họ không thể kiểm soát chính bản thân mình.
Thị trường không gây ra nỗi đau cho bất kỳ ai, chỉ có Trader tự đánh bại mình bởi cảm xúc của chính họ.
Sở dĩ, tôi dám kể câu chuyện của riêng mình ở phần đầu bài viết, bởi tôi biết mình không hề cô đơn.
Ai trong số chúng ta cũng đều đã từng gặp phải câu chuyện đó, không nhiều thì ít. Điều quan trọng là chúng ta học được những bài học gì cho những lần để cảm xúc dẫn dắt như vậy.
Để rồi sau đó, chúng ta tiếp cận thị trường với một tâm thế mới.
Vững vàng và tự chủ.
Đừng quên tham gia cộng đồng Tâm Tuệ An để nhận được những chia sẻ quý báu từ các Trader khác giúp cho việc học hỏi và giao dịch tốt hơn.
Cộng đồng Tâm Tuệ An:
- Fanpage: https://www.facebook.com/tamtuean.tta
- Youtube: www.youtube.com/@tamtueantrading
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@tamtueantrading
Chúc bạn giao dịch hiệu quả và rút lợi nhuận đều đặn.
