Thị trường luôn đúng

Đã bao nhiêu lần bạn bước vào thị trường với một kế hoạch rõ ràng, đầy tự tin chỉ để rồi chứng kiến giá đi ngược lại hoàn toàn so với mọi phân tích của mình? Bao nhiêu lần bạn cảm thấy bất công và tự hỏi vì sao thị trường lại đi “bất hợp lý” như vậy?

Sự thật là thị trường không quan tâm đến cảm xúc hay kỳ vọng của bất kỳ ai. Nó vận hành theo quy luật riêng, phản ánh tổng hòa của vô số quyết định từ hàng ngàn tổ chức tài chính, hàng triệu Traders trên khắp thế giới. Khi bạn nghĩ rằng thị trường sai, thực ra đó chỉ là dấu hiệu cho thấy cách bạn nhìn nhận nó vẫn còn nhiều hạn chế.

Trên thực tế, thị trường luôn đúng.

Bài viết dưới đây sẽ mang đến cho bạn một góc nhìn cá nhân của tôi về thị trường và hy vọng rằng nó cùng hệ quy chiếu với các bạn. Mời các bạn đón đọc.

Vì sao chúng ta nghĩ thị trường sai

Khi thị trường đi ngược lại phân tích, ta dễ dàng cảm thấy bối rối, thậm chí tức giận. Ta tin rằng những tín hiệu đã rõ ràng, kế hoạch đã hoàn hảo. Vậy tại sao mọi thứ diễn biến không như mong đợi?

Bản chất của vấn đề không nằm ở thị trường mà ở cách ta tiếp cận nó. Ta nhìn thị trường qua lăng kính cá nhân nhưng thị trường lại phản ánh một thực tế khách quan, nơi vô số yếu tố tác động cùng lúc. Nếu có sự lệnh pha giữa kỳ vọng và thực tế, vấn đề không phải ở thị trường mà ở góc nhìn thiên kiến của ta với thị trường.

Vậy vì sao chúng ta nghĩ thị trường sai?

1. Cái tôi và sự bám chấp vào quan điểm cá nhân

Trong Trading, tâm lý Trader thường có suy nghĩ đối lập: giữ cái tôi hay muốn kiến tiền.

Khi thực hiện một vị thế, nhiều người không chỉ đầu tư tiền bạc mà còn vô thức đặt cược cả cái tôi, cái bản ngã của mình vào đó. Một khi đã xây dựng luận điểm, ta có xu hướng bám chặt vào nó, tìm kiếm những bằng chứng củng cố quan điểm của mình, trong khi phớt lờ những tín hiệu cảnh báo rủi ro từ thị trường.

Và khi thị trường không đi theo kịch bản mà ta vẽ ra, thay vì linh hoạt điều chỉnh góc nhìn, ta lại chống cự lại thị trường, ta tìm đủ lý do để bảo vệ quan điểm cá nhân.

Sự thật là thị trường không cần phải hợp lý theo cách bạn muốn. Thị trường không sai, chỉ có cách bạn nhìn nhận nó chưa đủ khách quan. Khi bạn ngừng cố gắng chứng minh mình đúng và bắt đầu quan sát thị trường một cách khách quan, bạn sẽ nhận ra rằng thứ duy nhất cần thay đổi là chính bản thân bạn.

2. Không chấp nhận sự bất định

Thị trường không vận hành theo một công thức cố định, không có bộ quy tắc nào đảm bảo một kết quả chắc chắn. Nó là một hệ thống mở, nơi Cung – Cầu biến đổi liên tục theo những tác nhân mà ta không thể kiểm soát.

Nhưng con người, theo bản năng lại sợ sự bất định. Ta khao khát sự chắc chắn, muốn có một phương pháp giúp ta đoán trước tương lai, một công thức thần kỳ có thể mang lại kết quả chính xác tuyệt đối. Chính vì lí do đó, ta bám víu vào các mô hình nến, mô hình giá, các chỉ báo, các quy tắc giao dịch với niềm tin rằng chúng sẽ giúp ta “hiểu” thị trường.

Nhưng rồi khi thị trường không đi theo những gì ta mong đợi, ta lại rơi vào hoang mang, cảm thấy như bị thị trường phản bội. Ta không thể chấp nhận rằng mình đã sai.

Thực tế, thị trường không có nghĩa vụ phải tuân theo bất kỳ quy luật nào mà ta cho là đúng, thứ ta cần là học cách thích nghi với sự bất định của thị trường. Người chiến thắng trên thị trường này không phải là người luôn luôn đúng mà là người hiểu rằng rủi ro luôn tồn tại và học cách kiểm soát bản thân trước những biến động không thể đoán trước.

3. Cố gắng kiểm soát một thứ không thể kiểm soát

Bạn không thể kiểm soát thị trường.

Bạn không thể kiểm soát giá sẽ tăng hay giảm.

Bạn không thể kiểm soát tâm lý của hàng triệu nhà giao dịch khác.

Điều duy nhất bạn có thể kiểm soát là chính bạn, là cách bạn phản ứng với thị trường.

Những Traders thất bại là những người cố gắng ép thị trường phải vận hành theo mong muốn của họ. Họ giao dịch không phải để thích nghi với thị trường mà để chứng minh mình đúng. Họ cố gắng kiểm soát thứ không thể kiểm soát và khi thất bại, họ đổi lỗi cho thị trường thay vì tự nhìn nhận lại chính mình.

Ở chiều ngược lại, những Traders thành công không chiến đấu với thị trường, họ hòa mình và tuân theo dòng chảy của thị trường. Họ không cố kiểm soát kết quả, họ chỉ tập trung kiểm soát một số khía cạnh của chính mình như cảm xúc, tư duy và phản ứng trước những biến động không thể lường trước.

Bởi vì trong game này, người biết thích nghi mới là kẻ mạnh nhất.

Thị trường luôn đúng vì nó không cần phải “đúng hay sai”

Thị trường không có đúng hay sai. Nó chỉ đơn giản là chính nó, một thực thể vận động theo quy luật riêng, nơi Cung – Cầu không ngừng biến đồi, nơi dòng tiền, tâm lý đám đông, tin tức và hàng ngàn biến số khác cùng lúc tác động, tạo ra những chuyển động mà không ai có thể kiểm soát tuyệt đối, kể cả những cá mập lớn nhất trên thị trường.

Khi bạn cho rằng thị trường phải đi theo phân tích của mình, bạn không thực sự đang phân tích nó mà đang áp đặt mong muốn của bản thân lên một thực thể khách quan. Bạn tin rằng vì mình đã phân tích kỹ lưỡng, vì các chỉ báo đã có tín hiệu mua rõ ràng nên thị trường buộc phải tuân theo kịch bản mà bạn đã vạch ra.

Trên thực tế, thị trường không có nghĩa vụ phải tuân theo bất kỳ kỳ vọng nào của bạn. Nó không vận hành để làm vừa lòng ai, cũng không quan tâm đến việc bạn đúng hay bạn sai. Nó chỉ phản ánh sự cân bằng giữa Cung – Cầu của thị trường và sự cân bằng đó không tồn tại chỉ để phục vụ riêng cho bạn.

Khi bạn thua lỗ, vấn đề không nằm ở thị trường mà nằm ở cách bạn nhìn nhận nó. Thị trường luôn đúng, vì nó không cần phải đúng. Nó đơn giản là sự thật, một sự thật không thể thay đổi mà chỉ có thể thấu hiểu.

Và trong cái nghề này, người thành công không phải là kẻ cố gắng chứng minh đúng sai mà là người đủ khiêm hạ để chấp nhận quy luật của thị trường và đủ linh hoạt để thích nghi.

Hãy ngừng đổ lỗi cho thị trường

Một Trader giỏi không cần phải luôn đúng, họ chỉ cần phản ứng đúng. Thị trường không quan tấm đến suy nghĩ của bạn, không vận hành theo những kỳ vọng mà bạn đã tưởng tượng ra.

Nó chỉ đơn giản là chính nó.

Và trong cuộc chơi này, bạn không thắng bằng cách áp đặt suy nghĩ lên thị trường mà bằng việc thấu hiểu nó.

Sai lầm lớn nhất của Trader không phải là có những lệnh thua lỗ. Thua lỗ là chuyện thường không thể tránh khỏi trong nghề này, cái sai lớn nhất là cố bám chấp vào quan điểm cá nhân mà không chấp nhận rằng mình sai.

Đã bao giờ bạn vào lệnh, thấy giá đi đúng hướng ngay lập tức với một khoản lợi nhuận lớn. Nhưng, thay vì chốt lời hoặc ít chất là chốt lời một phần để đảm bảo có lợi nhuận, bạn mong chờ nhiều hơn để rồi thị trường bất ngờ đảo chiều và biến khoản lãi thành thua lỗ? Khi đó bạn trách cứ thị trường nhưng thực chất, có phải thị trường sai hay chính bạn đã không kỷ luật với hệ thống giao dịch của mình?